Jan Stronkman

De rij verenigingen, besturen, evenementen en niet te vergeten de politiek waarbij hij in welke hoedanigheid dan ook een rol heeft gespeeld is imposant. Heemkundekring, schutterij, VSR¹, Rabobank, schoolbestuur, RKPSC², Liemers Museum, vrijwillige brandweer, waterschap Rijn & IJssel, kerkbestuur en Dijkencross staan op zijn palmares.

Opvallend is het aantal keren dat Jan Stronkman de voorzittershamer hanteerde. “Anderen vonden dat ik goed kon luisteren, mensen in hun waarde liet en soepel een vergadering leidde, tja, dan ben je als voorzitter gewenst.” Bestuurder of niet, Jan Stronkman was een verbinder pur sang. Iemand die zich het vuur uit de sloffen liep om de samenleving iets mooier te maken. 

Druk bezet
“Ik was behoorlijk zichtbaar” zo zegt hij zelf. “Misschien ook daarom werd er zo vaak aan mijn deur geklopt. Je rolt van het een in het ander en bent ineens overal bij betrokken. Ik had het geluk dat mijn vrouw Jeanette mij deze vrijheid gunde. Natuurlijk heeft die voortdurende afwezigheid door alle vergaderingen en bijeenkomsten soms hier en daar wat sporen nagelaten. Zeker toen onze drie jongens nog klein waren, is me thuis heus weleens wat ontgaan. Het werk ging soms letterlijk voor het meisje. Met na-vergaderen maakte ik het bij tijd en wijle wat te bont; Jeanette liet me dat dan ook fijntjes weten. Over het algemeen hebben mijn activiteiten buitenshuis niet veel gedoe opgeleverd.”

Bijblijven
Is zijn drive om overal een steentje te willen bijdragen tegenwoordig minder fel aanwezig, aan zijn maatschappelijke interesse mankeert nog niets. “Mijn leeftijd temporiseert mijn dagritme. Rustig met een kop koffie de krant spellen is ook een fijne manier om de dag te beginnen.” Naast De Gelderlander ligt een editie van de Volkskrant op tafel. “Een proefabonnement voor een paar weken. Boeiend zeker, maar twee kranten is wat veel van het goede. De Gelderlander blijft belangrijk vanwege het streeknieuws. Helaas, de Volkskrant krijgt er geen nieuwe abonnee bij.” 

Goede zaak
Politiek gezien heeft Jan Stronkman altijd een lokale kleur gehad.
“Als je me 20 jaar terug had gevraagd of Pannerden ooit bij Zevenaar zou horen, was gelach je deel geweest.³ Bij het eerste signaal van samengaan met Rijnwaarden werd alles uit de kast gehaald om die verandering tegen te gaan. Tot de laatste snik hebben we gevochten om zelfstandig te blijven. Dat is niet gelukt. Achteraf heb ik duidelijk de meerwaarde van deze verandering ingezien, net als bij de fusie van Rijnwaarden en Zevenaar. Een kleine gemeente is kwetsbaarder, kan vaak niet die grote ambtelijke deskundigheid ophoesten die heden ten dage nodig is. Politiek gezien zijn het in mijn beleving uitstekende ontwikkelingen. Net als de benoeming van Luciën.⁴Ik heb hem nog als kleine jongen gekend. Hij is een CDA-man. Vroeger toen er in Pannerden echte rivaliteit heerste tussen de verschillende lokale partijen, was het CDA al meer landelijk georiënteerd. Zoals Lokaal Belang het nu voor het zeggen heeft in de Zevenaarse gemeenteraad, waren de lokale partijen destijds ook het grootst. Overigens petje af voor Lokaal Belang. Tien zetels behalen bij de gemeenteraadsverkiezingen is geen sinecure. Als de partij dit niveau kan vasthouden, doet ze het goed. Wat me wel wat zorgen baart is de vraag of Lokaal Belang inhoudelijk goede wethouders kan blijven leveren. Er wordt veel gevraagd van moderne bestuurders, heeft de partij die kwaliteit en deskundigheid in huis?”

Niet te missen
“Door de fusie met Rijnwaarden hoort Zevenaar wat oppervlakte en aantal kernen (12) betreft bij de top van Gelderland; een grote gemeente die wat in de melk te brokkelen heeft. Kijk eens wat er allemaal gebeurt met het voormalige Turmac/BAT-gebouw. Eerst dat prachtige gemeentehuis en nu weer de verbouwing van Hal12 tot sociaal en cultureel hart van de gemeente. En dat alles hebben we aan de sigaretten te danken. Het maakt me blij dat ook het Liemers Museum in Hal12 onderdak krijgt. Het moet de uitstraling van het museum en het aantal bezoekers een positieve impuls geven. Kunst is belangrijk in het leven. Of je je nu zelf creatief roert of louter consumeert speelt geen rol; het geeft ruimte in je hoofd, bevordert je creativiteit en ontwikkelt je gevoel van schoonheid. Tegenwoordig schilder ik zelf ook, wat stillevens en landschappen.” 

Bochtig als de rivier

Net als de Rijn kent ook het levenspad van Jan Stronkman een meanderend verloop. Hij werd geboren in de Rijnstraat in Pannerden. Begon als huisschilder, ging meubels verkopen en ontwikkelde zijn bedrijf tot woninginrichting. De Witte Meubeltoonzaal was een begrip. Redelijk plotseling verkocht hij het pand en het gezin Stronkman verhuisde, eind jaren zeventig, naar Deukerdijk 1, het geboortehuis van zijn vrouw Jeanette. Deukerdijk 1 was destijds een multifunctionele plek met café, bakkerij en Spar. Soms stond Jan zelf achter de tap, vaker deden zetbazen het werk. “We werden in land en ommeland bekend door de Oudhollandse spellen die we hadden aangeschaft. Eerst sjoelbakken, hoefijzer werpen of koek happen, later genieten van de binnen barbecue. Een mooie tijd, het heeft ons zeker geen windeieren gelegd.”

In de tussentijd groeide zijn politieke interesse. Hij werd raadslid en tegelijkertijd wethouder ruimtelijke ordening en openbare werken in de toen nog zelfstandige gemeente Pannerden. Het college telde 7 gemeenteraadsleden, waarvan 2 wethouders en 1 burgemeester. Ook toen Pannerden werd opgenomen in gemeente Rijnwaarden kreeg Jan dezelfde portefeuille. Ondanks zijn leeftijd, hij is de 80 inmiddels dik gepasseerd, zijn z’n politieke aspiraties nog niet helemaal opgebrand; als lijstduwer stond hij bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen op de 48^steplek, uiteraard voor Lokaal Belang. 

Dorpse waarden
Wat betekent Pannerden voor Jan Stronkman? “Veel. Het is een bijzonder dorp met een hechte gemeenschap. Iedereen is lid van Claudius Civilis, iedereen viert kermis. En import, die past zich als vanzelf aan de Pannerdense gemeenschapszin aan. Verder heeft Pannerden nog altijd een karakteristieke dorpskern met schuttersgebouw, kerk, voormalige hoofdonderwijzerswoning en niet te vergeten de Kerkstraat, nog helemaal authentiek. Het dialect in Pannerden klinkt anders dan dat van de omringende kerkdorpen. Het heeft door de vroegere geïsoleerde ligging van het dorp tussen Oude Rijn en Rijn Betuwse invloeden. Dan is er nog zo’n bijzonderheid. Restaurant Rijnzicht. Tegenwoordig ligt het in Doornenburg. Voor het verleggen van het Pannerdens Kanaal heette dat gebied West-Pannerden. 

Het is nog altijd goed wonen ‘ien Paandre’. Mijn hele leven ben ik actief geweest, nu is het tijd om af te bouwen. Buiten een af en toe wat haperend korte-termijn-geheugen heb ik niks te klagen. Belangstelling blijven houden voor je omgeving, dat houdt je jong.”
door José Vleeming

¹ Vereniging Streekbeheer Rijnstromen
² Voetbalclub Pannerden
³ In 1985 ging gemeente Pannerden op in de nieuwe gemeente Rijnwaarden, in 2018 fuseerden Rijnwaarden en Zevenaar)
⁴ Sinds 20 december 2018 is Luciën van Riswijk burgemeester van Zevenaar