Hans Sol

“Een journalist zei ooit: ‘het is niet verwonderlijk dat jouw papegaai geen snavel opendoet, er is er maar één die praat en dat ben jij.’” Dan grinnikend: “Om Lorre toch alle credits te geven, heb ik hem tot Chef Werkplaats benoemd. Welke papegaai kan dat zeggen?”. 

Het moet gezegd, Hans Sol rijgt woorden en zinnen moeiteloos aaneen. Mijn oma zou zeggen: “hij praat je gaten in de sokken.” Toch, het verveelt geen tel en zijn verhalen snijden houdt. Hoe dat komt? Door zijn bevlogenheid, strijdlust en betrokkenheid. Zijn brede interesse en het lef om de gebaande paadjes te laten voor wat ze zijn.

Waaier van emoties
Ogenschijnlijk moeiteloos hipt hij van de ene naar de andere gemoedstoestand. Bevlogen als het over zijn 110 jaar oude klipperaak Tatanka gaat, al 30 jaar zijn woon- en werkplek. Over zijn inspanningen om er een museumschip van te maken met als permanente ligplaats de kade in Doetinchem. Open voor publiek, dat zeker. “Van vroeger via nu naar morgen een imaginaire brug slaan tussen Achterhoek en Liemers, dat is mijn grootste wens. Het gaat om verbinden.”

Historie is niet vrijblijvend
Verbazing over in zijn ogen respectloze ouders. “Lang niet allemaal hoor, maar er zijn erbij…. Kinderen die tikkertje doen in de winkel? Voed ze op, leer hen dat de speelplek elders is.” Zichtbaar geïrriteerd en strijdvaardig toont hij zich als de lokale politiek voorbijkomt. “Ik kan niet tegen onrecht, zal er alles aan doen om dat te keren.” Alleen al de gedachte eraan, ontlokt hem verhalen over de taaiheid en het ontbreken van een rechte rug in de wereld die soms de ‘politieke arena ‘ wordt genoemd. Over de strijd die hij sinds hij op dit schip woont bij tijd en wijle moet voeren over ligplaatsen. “Weg met die stroperigheid, neem verantwoordelijkheid voor je beleid. Kijk naar morgen, meer nog naar overmorgen, maar vergeet in dat hele spel niet om cultureel erfgoed de aandacht te geven dat het verdient. Hij wijst op de kade. 

“Vroeger was de kade met de kromming in de Oude IJssel een fantastische plek waar de mooiste schepen lagen aangemeerd. En nu, met moeite kan ik er een ligplaats krijgen. De huidige tamelijk rigide toekomstplannen voorzien in een soort wijkje met kille zielloze huizen. Nergens het streven naar herstel en behoud van cultureel erfgoed. Vanwaar die behoefte om wat goed en mooi was naar de knoppen te helpen? Geef de kade haar grandeur terug. Daarmee creëer je voor alle Doetinchemmers een prachtige plek om te flaneren, te flirten, een ijsje te eten of van de natuur te genieten. Het is zo’n bijzondere locatie met die wonderschone loop van de Oude IJssel, er zou niet eens discussie over het behoud moeten zijn.” 

Roy en Effie of Effie en Roy
“Ik ben een gevoelig mens, vang signalen uit mijn omgeving onmiddellijk op. Was vroeger vaak depressief als de herfst haar intrede deed. Nu soms nog als het najaar de winter geen plek gunt. Het gaat tegenwoordig beter; lange wandelingen met mijn hond, opgaan in de natuur werkt helend. Asielhond Effie, 13 jaar inmiddels, 2 jaar bij mij, is niet zo makkelijk. Hij, ik wil alleen reuen, houdt niet van andere mensen, evenmin van andere dieren. Effie en ik zijn op pad als de rest van de wereld nog in diepe rust is. Het heeft lang geduurd voor ik de dood van Roy, een bordercollie, had verwerkt. We hadden iets speciaals samen. Zestien jaar deelden we elkaars leven, ik kon hem niet loslaten. Mijn vriendin gaf mij een prachtig fotoboek over Roy. Voor ik eraan toe was om het te bekijken….., zo diep zat mijn verdriet. Nu ben ik er ongelooflijk blij mee, blader er vaak en graag in.” 

Desinteresse
Hans Sol is antiekrestaurateur, scheepstimmerman en meubelmaker. In het scheepsruim van de Tatanka op een oppervlakte van 5 bij 20 meter is een complete werkplaats ingericht. Naast wanden vol lijmtangen, beitels en schaven staan er houtbewerkingsmachines als cirkelzaag, vlakbank en vandiktebank. De werkplaats ademt de hand van de meester. In deze krap bemeten ruimte maakt Hans meubels en scheepsmasten en bereidt hij complete scheepsinrichtingen voor. De lat ligt hoog: “Alles moet strak in orde zijn. Ook als mijn opdracht klaar is, verwacht ik respect voor de spullen. Als een klant slordig of nonchalant met een mast omgaat, geef ik hem op zijn donder. Zuinig zijn op de dingen, dat zit in elke vezel van mijn lijf. Telkens opnieuw valt me op hoeveel mensen schijnbaar achteloos aan spullen voorbijgaan. Wie ruikt er tegenwoordig nog aan boek, vooropgesteld dat boeken worden opengeslagen. Elk boek heeft een eigen geur. Vinylplaten, ik heb er nog heel wat, geven allemaal hun eigen specifieke reuk af. Daaraan merk je dat spullen hebben geleefd. Ze gaven mij kijk- of luisterplezier, vergrootten wellicht mijn kennis of woongenot. Geur is herinnering, een gevoel dat lichaam en geest verbindt.”

Afval bestaat niet
“Ik gebruik alles, bewaar van grote klussen de kleinste stukjes hout. Voor de masten die ik maak, worden bomen vierkant gezaagd. Restanten zijn verwerkt in de vloer van dit schip. De kleine raampjes uit afvalhout van een serie tafels voor een charterschip, zijn van pitch pine, Amerikaans grenen. Ik heb nog oud gereedschap van mijn pa dat nog steeds van pas komt. Hij was instrumentmaker en maakte het binnenwerk van prothesen.”

Niet wit, niet bruin, maar puur
“Ik leef intens, heftig, ben pure chocola. Het ging niet allemaal vanzelf vroeger. Turbulentie past bij mijn leven. O ja, zeker ook door spul dat niet in ieders nachtkastje stond. Tien jaar was ik eraan verknocht, op eigen kracht ben ik eraf gekomen. Ik taal er niet meer naar. Een blowtje op zijn tijd, ik word er lekker scherp, alert van. Maar wel goed spul. Ik houd van de geneugten van het leven, kwaliteitskaas, een goed glas, lekker eten en goede seks.”

Every inch a Lady
De naam Tatanka, wat bizon betekent, komt uit de film “Dances with wolves. “Toen ik haar kocht, ze heette anders, vond ik haar zo stoer dat Tatanka de enig passende naam voor haar was.” Haar? “Ja zeker, ze is echt een dame waar je zorgzaam mee omgaat. Alles moet voor elkaar zijn. Die zorg is wederkerig. Veiligheid, stabiliteit en een warme plek geeft ze mij.” Ik houd haar ook in conditie; elke zes jaar ondergaat ze op de werf een keuring, een soort APK voor schepen.” 

Water is leven
“Water is mijn alles. Ik leef op, in en met het water. Het geeft me rust en ruimte om te groeien als mens. Veel mensen zien tegen ouder worden op. Ik niet. Elke leeftijd heeft zin en juist met het klimmen van de jaren komt alles meer in balans. Het leven zie ik als één groot oefenterrein, waarop we zolang we op deze aarde zijn, mogen struikelen, vallen en weer opstaan.”
door José Vleeming 
Informatie: Hans Sol